Tài chính phi tập trung (DeFi) đã bùng nổ cũng như Ethereum và các nền tảng hợp đồng thông minh. Yield farming đã trở thành một cách mới để phân phối mã thông báo. Nói chung, các công nghệ đã thay đổi trò chơi tiền mã hóa vào năm 2020.

Các giao thức tạo thị trường tự động như Uniswap hoặc Balancer đã có được thị phần của riêng mình. Sự phổ biến của các nền tảng như vậy trở nên to lớn không chỉ về bản thân công nghệ mà còn về tính thanh khoản và khối lượng giao dịch. AMM hoạt động như thế nào và tương lai của nó là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu nhé!

AMM (Automated Market Makers) là gì?

Các nhà tạo lập thị trường tự động (AMM – Automated Market Makers) cho phép giao dịch tài sản kỹ thuật số mà không cần sự cho phép mà tự động bằng cách sử dụng các nhóm thanh khoản thay vì thị trường truyền thống gồm người mua và người bán. Trên nền tảng trao đổi truyền thống (ngân hàng, cổ phiếu,…), người mua và người bán đưa ra các mức giá khác nhau cho một tài sản. Khi những người dùng khác thấy giá niêm yết có thể chấp nhận được, họ thực hiện giao dịch và giá đó trở thành giá thị trường của tài sản. Cổ phiếu, vàng, bất động sản và hầu hết các tài sản khác dựa vào cấu trúc thị trường truyền thống này để giao dịch. Tuy nhiên, AMM có một cách tiếp cận khác để giao dịch tài sản.

AMM là một công cụ tài chính duy nhất cho Ethereum và tài chính phi tập trung (DeFi). Công nghệ mới này được phân cấp, luôn có sẵn để giao dịch và không dựa trên sự tương tác truyền thống giữa người mua và người bán. Phương thức trao đổi tài sản mới này thể hiện lý tưởng của Ethereum, tiền mã hóa (Cryptocurrency) và công nghệ blockchain nói chung: không một thực thể nào kiểm soát hệ thống và bất kỳ ai cũng có thể xây dựng các giải pháp mới và tham gia.

Bể thanh khoản (Liquidity Pools) và các nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Providers)

Tính thanh khoản (Liquidity) đề cập đến việc một tài sản có thể dễ dàng chuyển đổi thành một tài sản khác, thường là một loại tiền tệ Fiat (tiền pháp định), mà không ảnh hưởng đến giá thị trường của nó. Trước khi AMM ra đời, tính thanh khoản là một thách thức đối với các sàn giao dịch phi tập trung (DEX – Decentralized Exchange) trên Ethereum. Là một công nghệ mới với giao diện phức tạp, số lượng người mua và người bán ít, điều đó có nghĩa là rất khó để tìm đủ người sẵn sàng giao dịch một cách thường xuyên. Các AMM khắc phục vấn đề thanh khoản hạn chế này bằng cách tạo các nhóm thanh khoản và cung cấp cho các nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Providers) động lực cung cấp tài sản cho các nhóm này. Càng nhiều tài sản trong một nhóm thì càng có nhiều tính thanh khoản, thì việc giao dịch càng trở nên dễ dàng hơn trên các sàn giao dịch phi tập trung.

Trên nền tảng AMM, thay vì giao dịch giữa người mua và người bán, người dùng giao dịch dựa trên một nhóm mã thông báo (Token) – một nhóm thanh khoản. Về cốt lõi của nó, một nhóm thanh khoản là một nhóm chia sẻ các mã thông báo. Người dùng cung cấp các nhóm thanh khoản với các mã thông báo và giá của các mã thông báo trong nhóm được xác định bằng một công thức toán học. Bằng cách điều chỉnh công thức, các nhóm thanh khoản có thể được tối ưu hóa cho các mục đích khác nhau.

Bất kỳ ai có kết nối internet và sở hữu bất kỳ loại mã thông báo ERC-20 nào đều có thể trở thành nhà cung cấp thanh khoản bằng cách cung cấp mã thông báo cho nhóm thanh khoản của AMM. Các nhà cung cấp thanh khoản thường kiếm được một khoản phí khi cung cấp mã thông báo cho nhóm. Phí này được trả bởi các nhà giao dịch tương tác với nhóm thanh khoản. Gần đây, các nhà cung cấp thanh khoản cũng có thể kiếm được lợi nhuận dưới dạng mã thông báo của dự án thông qua cái được gọi là \”canh tác năng suất\” (Yield Farming).

Khai thác thanh khoản (Liquidity Mining) là gì?

Khai thác thanh khoản (Liquidity Mining) là một quy trình trên nền tảng AMM cung cấp tài sản cho thị trường để nhận phần thưởng có thể được mệnh giá bằng mã thông báo của nền tảng. Công nghệ này còn khá nhiều tranh cãi vì nó có cả ưu điểm và nhược điểm. Có rủi ro cao về biến động giá của tài sản được cung cấp. Tuy nhiên, lợi ích rõ ràng là ở phần thưởng. Các nhà cung cấp thanh khoản có thể bán các mã thông báo gốc của nền tảng.

Ưu và nhược điểm của AMM

1/ Ưu điểm

• Người sử dụng sẽ không cần khai báo thông tin cá nhân (KYC) giống như các nền tảng khác (ẩn danh)
• Hạn chế trượt giá (đối với các token thanh khoản kém).
• Độ trễ của giao dịch cực thấp gần như không đáng kể.
• Các thị trường phát triển có tính thanh khoản cao.
• Giảm thiểu thao túng thị trường, rửa tiền.
• Hacker khó tấn công trong quá trình chuyển token từ ví người bán sang người mua.
• Tất cả giao dịch đều sẽ được ghi lại vào Blockchain
• Tạo thu nhập thụ động cho Liquidity Providers.

2/ Nhược điểm

• Việc tạo hoặc thiết lập một token tương đối dễ dàng. Thậm chí có thể giống từng chi tiết đối với token thật. Đối với người mới sẽ khó phân biệt và dễ bị scam => Kiếm tra cẩn thận về Smart Contract của token trước khi giao dịch.
• Không thể đặt lệnh mua thấp bán cao vì tất cả các giao dịch sẽ được tính toán giá theo thời gian thực.

Lời kết

Với những sự phát triển của AMM, sẽ còn nhiều những hạn chế cần khắc phục tuy nhiên nó cũng là giải pháp tốt có thể hạn chế những mặt còn yếu kém của ngành tài chính truyền thống. Không phải là ưu việt nhưng những nền móng ban đầu sẽ là bệ phóng cho AMM ngày càng được hoàn thiện và phát triển cũng như ứng dụng sâu rộng trong ngành tài chính trên toàn thế giới.